مطالعه محتوای ترکیبات فنلی و روغن های فرار و فعالیت زیستی آن ها در برخی از گونه های جنس salvia l.

چکیده: جنس مریم گلی(salvia.l) از تیره نعناعیان با حدود 900 گونه گسترش وسیعی در سرتاسر دنیا دارد. مراکز اصلی تنوع جنسsalvia نواحی مدیترانه ای آسیای مرکزی آمریکای و جنوب آفریقاست. این جنس دارای 58 گونه علفی و پایا در ایران است که 17 گونه آن انحصاری است. اعضاء این جنس دارای متابولیت ثانویه بسیاری نظیر اسانس ها و ترکیبات فنلی است که دارای خواص دارویی بوده و در مقابل علف خوارها وپاتوژن ها نقش های تدافعی را بازی می کنند. بدلیل اهمیت فراوان دارویی ترکیبات موثر موجود در گیاهان این جنس، در این پژوهش ترکیبات فنلی و اسانس پنج گونه از جنس salvia در ایران، (s. aethiopis l.، s. grossheimii sosn. ،s. reuterana boiss. ، s. syriaca l. و s. multicaulis vahl.) مورد مطالعه قرار گرفت. آنالیز اسانس هر پنج گونه به صورت کمی و کیفی توسطgc و gc-ms مطالعه شد. محتوای فنل کل، فلاونوئید کل و خواص آنتی اکسیدانی آن ها با پروتکل های مختلف به روش اسپکتروفتومتری مورد بررسی قرار گرفت. همچنین اثرات ضدباکتریایی عصاره و اسانس پنج گونه فوق با استفاده از روش انتشار دیسک به ترتیب در برابر شش و دو سویه باکتری گرم مثبت و منفی مطالعه شد. نتایج نشان داد کهs. aethiopis بیشترین محتوای فنل کل وs. grossheimii بیشترین محتوای فلاونوئید کل را داراست. بررسی فعالیت آنتی اکسیدانی گونه ها نشان داد که هر پنج گونه در تمام پروتوکل های آنتی اکسیدانی به کار گرفته شده، دارای فعالیت آنتی اکسیدانی قابل توجهی هستند. بررسی فعالیت ضدباکتریایی گونه ها مشخص کرد که هرچند تمام گونه ها دارای فعالیت ضدباکتری در برابر اکثر باکتری ها مطالعه شده می باشند، لیکن دو گونه s. aethiopis و s. syriaca فعالیت بسیار قابل توجهی را در برابر باکتریproteus vulgaris نشان می دهند.